Szanowni Państwo,

Jestem obywatelem Ukrainy. Przyjechałem do Polski 2022 roku jako uchodźca. Przebywałem w Szczecinie na podstawie PESEL UKR. Od września 2022 roku pracuję w PKS Szczecin. Posiadam kartę pobytu ważną do 2026 roku.

Mam podpisaną umowę na czas nieokreślony z TBS na wynajem mieszkania, gdzie również jestem zameldowany do końca ważności karty pobytu, którą planuję przedłużyć. W przyszłości zamierzam ubiegać się o kartę rezydenta długoterminowego UE, a następnie o pobyt stały w Polsce i później o obywatelstwo. Przebywam tu z rodziną, która również planuje pozostać na stałe na terytorium Polski.

Moja żona obecnie przebywa na Ukrainie, gdzie pełni służbę wojskową na podstawie kontraktu w Siłach Zbrojnych Ukrainy. Po zakończeniu służby planuje przyjechać na stałe do Polski, ponieważ posiada polskie korzenie.

Chcieliśmy zakupić działkę w ROD "Krzekowo" jednak odmówiono nam, argumentując to brakiem karty stałego pobytu. Czy mogliby Państwo wyjaśnić, czy rzeczywiście taka przeszkoda formalna istnieje?

Z poważaniem, (nazwisko do wiadomości redakcji)

Tak, obywatel Ukrainy może posiadać działkę w Rodzinnym Ogrodzie Działkowym (ROD) w Polsce — ale pod pewnymi warunkami.

Co mówią przepisy? 
Ustawa o rodzinnych ogrodach działkowych nie uzależnia prawa do działki od obywatelstwa. Oznacza to, że cudzoziemcy, w tym obywatele Ukrainy, mogą zostać działkowcami, jeśli spełnią określone warunki:
- Muszą być pełnoletni.
- Powinni mieszkać w takiej odległości od ogrodu, która umożliwia regularne i prawidłowe korzystanie z działki.
- Ich pobyt w Polsce musi być legalny – np. na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy, stały lub statusu uchodźcy.

Jakie są formy legalnego pobytu Ukraińców w Polsce?
Obywatele Ukrainy mogą legalnie przebywać w Polsce na kilka sposobów — zależnie od celu pobytu, daty przyjazdu oraz sytuacji osobistej. Oto najważniejsze formy legalizacji pobytu:

1. Ochrona czasowa (status UKR)
Dla osób, które przybyły do Polski po 24 lutego 2022 r. w związku z wojną:
- Pobyt uznawany jest za legalny do 30 września 2025 r.
- Wymagany jest numer PESEL ze statusem UKR
- Umożliwia dostęp do pracy, edukacji, świadczeń socjalnych i zdrowotnych

2. Zezwolenie na pobyt czasowy
Od 1 kwietnia 2023 r. osoby ze statusem UKR mogą ubiegać się o:
- pobyt czasowy w celu pracy, prowadzenia działalności gospodarczej, nauki lub połączenia z rodziną
- To opcjonalna ścieżka dla tych, którzy chcą zrezygnować z ochrony czasowej

3. Karta pobytu (na 3 lata)
Nowa forma legalizacji dla osób objętych ochroną czasową:
- Dla tych, którzy posiadali status UKR przez co najmniej 365 dni
- Wniosek składany elektronicznie (usługa ruszy w 2026 r.)

4. Inne formy legalnego pobytu
Dostępne również dla Ukraińców, którzy przybyli wcześniej lub nie są objęci ochroną czasową:
- Wiza krajowa lub pobyt na podstawie ruchu bezwizowego
- Zezwolenie na pobyt stały lub rezydenta długoterminowego UE
- Status uchodźcy lub ochrona uzupełniająca

Ważne zmiany od 2024 r.
- Skrócono termin na złożenie wniosku o PESEL ze statusem UKR: teraz trzeba to zrobić niezwłocznie po przybyciu
- Wprowadzono nowe zasady zatrudniania Ukraińców – np. obowiązek zgłoszenia zatrudnienia w ciągu 7 dni

Na co zwraca uwagę zarząd ROD? 
Zarząd ogrodu może odmówić przyznania działki, jeśli:
- istnieją poważne wątpliwości co do legalności pobytu cudzoziemca,
- istnieje ryzyko, że działka będzie wykorzystywana niezgodnie z przeznaczeniem (np. do zamieszkania lub działalności gospodarczej).

W praktyce Wielu obywateli Ukrainy już korzysta z działek ROD w Polsce — zwłaszcza ci, którzy mieszkają tu od dłuższego czasu, pracują, mają rodziny lub są zintegrowani z lokalną społecznością.